कोल्हापूर – जागतिक ग्राहक हक्क दिन, दरवर्षी 15 मार्च रोजी साजरा केला जातो. ग्राहक हक्क आणि संरक्षण जपण्याच्या आवश्यकतेची एक आवश्यक आठवण म्हणून कार्य करतो. हा दिवस सर्व ग्राहकांच्या मूलभूत हक्कांना प्रोत्साहन देण्याची आणि त्या हक्कांचा आदर आणि संरक्षण करण्यासाठी प्रोत्साहित करण्याची संधी आहे. ग्राहकांकडे कोणकोणते हक्क असतात याबद्दल तुम्हाला माहित आहे का..? चला तर जाणून घेऊयात ग्राहकांकडे असणाऱ्या हक्कांबद्दलची माहिती.
ग्राहकांचे हक्क खालीलप्रमाणे आहेत –
– सुरक्षिततेचा हक्क : ग्राहकाला जीवनाला आणि मालमत्तेला धोकादायक असलेल्या वस्तूंपासून आणि सेवांपासून संरक्षण मिळवण्याचा हक्क आहे.
– माहितीचा हक्क : ग्राहकाला वस्तू किंवा सेवांची गुणवत्ता, प्रमाण, शुद्धता, किंमत आणि मानके यांविषयी माहिती मिळवण्याचा हक्क आहे.
– निवडीचा हक्क : ग्राहकाला विविध वस्तू आणि सेवांमधून निवडण्याचा हक्क आहे.
– ऐकले जाण्याचा हक्क : ग्राहकाला योग्य मंचामध्ये त्याच्या हिताच्या गोष्टी ऐकल्या जाण्याचा हक्क आहे.
– निवारणाचा हक्क : ग्राहकाला अनुचित व्यापारी प्रथा किंवा ग्राहकांचे शोषण यांच्याविरुद्ध निवारण मिळवण्याचा हक्क आहे.
– ग्राहक शिक्षण हक्क : ग्राहकाला आयुष्यभर जागरूक ग्राहक बनण्यासाठी ज्ञान आणि कौशल्ये मिळवण्याचा हक्क आहे.
– आरोग्यदायी वातावरणाचा हक्क : ग्राहकाला जीवन आणि कल्याणासाठी धोकादायक असलेल्या पर्यावरणापासून संरक्षण मिळवण्याचा हक्क आहे.
ग्राहक संरक्षण कायदा 2019 –
ग्राहक संरक्षण कायदा 2019 ग्राहकांच्या हक्कांचे संरक्षण करण्यासाठी आणि त्यांच्या तक्रारींचे निवारण करण्यासाठी एक प्रभावी यंत्रणा प्रदान करतो. या कायद्यानुसार, ग्राहकांना खालील अधिकार आहेत –
– वस्तू किंवा सेवांच्या गुणवत्तेबाबत तक्रार करणे.
– वस्तू किंवा सेवांच्या किंमतीबाबत तक्रार करणे.
– वस्तू किंवा सेवांच्या प्रमाणाबाबत तक्रार करणे.
– अनुचित व्यापारी प्रथा किंवा ग्राहकांचे शोषण यांच्याविरुद्ध तक्रार करणे.
ग्राहकांना वरीलप्रमाणे हक्क दिलेले आहेत. या हक्कांचा वापर ग्राहकांनी योग्यवेळी नक्की करावा.
