अमेरिका चीनमधील ट्रेड वॉरचा भारताला फायदा

अमेरिका आणि चीन या जगातील दोन मोठ्या अर्थव्यवस्था पुन्हा एकदा व्यापार युद्धाच्या उंबरठ्यावर उभ्या आहेत. अमेरिकेचे राष्ट्राध्यक्ष जो बायडन यांच्या सरकारने अनेक चिनी उत्पादनांवर भारी शुल्क लादण्याची योजना तयार केली आहे. पण भारताला याचा फायदा होऊ शकतो.

जो बायडनने मंगळवारी चीनमधून येणाऱ्या अनेक उत्पादनांवर शुल्क वाढवण्याची घोषणा केली आहे. चीनच्या इलेक्ट्रिक वाहनांवरील शुल्क २५ टक्क्यांवरून १०० टक्के करण्यात आले आहे. त्याचप्रमाणे सौर सेलवरील शुल्क २५ टक्क्यांवरून ५० टक्के आणि अनेक स्टील आणि ऍल्युमिनिअम उत्पादनांवर आणि नॉन-लिथियम आयन बॅटरी पार्ट्सवर ७.५ टक्क्यांवरून २५ टक्के करण्यात आले. फेस मास्क, क्रिटिकल मिनरल्स आणि शिप-टू-शोअर क्रेन यांसारख्या अनेक उत्पादनांवर यापूर्वी कोणतेही शुल्क नव्हते परंतु आता २५ टक्के दराने शुल्क आकारले जाणार आहेत.

सुमारे २६ ट्रिलियन डॉलर्सच्या अर्थव्यवस्थेसह अमेरिका सध्या जगातील सर्वात मोठी अर्थव्यवस्था आहे तर चीन २१ ट्रिलियन डॉलर्ससह दुसऱ्या स्थानावर आहे. जगातील दोन मोठ्या अर्थव्यवस्थांच्या टक्करचा जागतिक व्यापारावर विपरीत परिणाम होऊ शकतो. मात्र या प्रतिकूल परिस्थितीत भारतासाठी नव्या संधी निर्माण होऊ शकतात. अमेरिका आधीच चीनवर वस्तूंसाठी अवलंबून राहण्याचे प्रयत्न कमी करत आहे, त्याचा फायदा आता भारताला होत आहे उदाहरणार्थ, सर्वात मोठी स्मार्टफोन आणि गॅझेट कंपनी Apple ने भारतात तिच्या लोकप्रिय आयफोनसह अनेक उत्पादनांचे उत्पादन सुरू केले आहे आणि इतर देशांच्या बाजारपेठेत मेड इन इंडिया उत्पादने देखील विकली जात आहेत.

टॅरिफ वॉरचा निर्यातीच्या आघाडीवर भारताला मोठा फायदा होऊ शकतो. भारत आधीच वैद्यकीय उपकरणे, कृषी उत्पादने, तांदूळ, कपडे इत्यादींची मोठ्या प्रमाणावर निर्यात करत आहे. कोविड नंतरच्या काही वर्षांत भारताने मास्क आणि इतर वैद्यकीय उपकरणांचे उत्पादन अधिक तीव्र केले आहे. चिनी उत्पादनांसाठीचे मार्ग बंद केल्यानंतर अमेरिकन बाजारपेठ भारतीय उत्पादनांसाठी अधिक अनुकूल होऊ शकते.